W Radziejowicach trwa wystawa prac Józefa Wilkonia – malarza, rzeźbiarza, ilustratora. Można tam zapoznać się z całym przekrojem twórczości artysty. Zachwycające jest jego bajkowe, poetyckie spojrzenie na sztukę. Czaruje kolorem, kształtem, tematem.
Na wystawie inaugurującej 70-lecie pracy artystycznej Wilkonia znalazły się obiekty wykonane w różnym czasie i w różnych technikach. Są tu akwarele, obrazy olejne, stworzone na tablecie akty oraz rzeźby (te małe i większe). Cudownie jest zanurzyć się w otchłaniach Wilkoniowej wyobraźni… Twórczość artysty jest bardzo różnorodna. Można tu odnaleźć czar baśniowych wizji Chagalla, naiwne a jakże piękne i niezwykłe spojrzenie na świat Nikifora, abstrakcyjne motywy przypominające dzieła Kantora, dekonstrukcje Picassa, a nawet doszukać się słoneczników van Gogha. Jest tu kolor kapistów i rozmach XIX-wiecznego malarstwa (widoczny w portretach). W każdym z dzieł czuć jednak rękę Wilkonia. I to jest w tym wszystkim najwspanialsze… Wodnym plamom jednym ruchem pędzla potrafi nadać konkretny kształt. Kłody drewna kilkoma prostymi cięciami przemienia w psy, smoki, ryby czy niedźwiedzie. To przynosi jedyne w swoim rodzaju, niepowtarzalne efekty.
Wilkoń kocha naturę. Przyroda wywołuje w nim zachwyt. Wykonane przez niego rzeźby zajęcy, ptaków, wiewiórek, psów potwierdzają, że nie są to obiekty mu obojętne. Sympatyzuje z nimi. Tylko dlatego wyglądają tak jak wyglądają. Zdarzają się wizje stworzeń groźnych, niepokojących, ale to przecież element świata. Tak jest już on skonstruowany, że każdy gatunek ma swojego wroga, a system zależności w postaci łańcucha pokarmowego pozostaje podstawą istnienia gatunków. Przed laty Wilkoń mówił o tym, że aby malować zwierzęta, trzeba je najpierw „poznać, zapamiętać jak wyglądają, jak zachowują się w ruchu. A później należy nauczyć się je malować w różnych pozach, o różnej porze dnia i nocy. Jeżeli artysta chce namalować zwierzęta rzetelnie, musi pokazać, jak wyrażają emocje: radość, smutek, myślenie, zadumę. Gdy artysta jest zdolny, potrafi nawet oddać zapach i smak owoców, które one zjadają”. Tę sztukę opanował do perfekcji.
Na radziejowickiej wystawie obejrzeć można m.in. wspaniałe ilustracje do „Pana Tadeusza”, „Don Kichota”, prace z cyklu „Nosiwody” (obrazujący sylwetki geometrycznych postaci z pogranicza abstrakcji, przypominające dekoracje greckich waz) i „Autowidoki” (malowane na papierze pejzaże zaobserwowane podczas jazdy autem). Warto obejrzeć tę piękną kolekcję. Tym bardziej, że dostępna będzie tylko do 9 marca. Można ją zwiedzać w weekendy, 22 i 23 lutego, 1 i 2 marca oraz 8 i 9 marca w godzinach 12.00-17.00.
Urodziny z przesłaniem
Wystawę otwarto w dniu obchodów 95. urodzin Józefa Wilkonia, które artysta tradycyjnie już świętował w Radziejowicach. Pojawiło się wielu gości, m.in. wiceminister kultury Sławomir Rogowski, były minister kultury Piotr Gliński, dyrektorka Zamku Królewskiego w Warszawie Małgorzata Omilanowska, ambasador Hiszpanii, a także dyrektor Teatru Wielkiego – Opery Narodowej Waldemar Dąbrowski, językoznawca Jerzy Bralczyk, aktorka Ewa Błaszczyk, ksiądz, animator kultury i społecznik Wojciech Drozdowicz, wydawcy, ludzie sztuki, lekarze, muzycy. Na scenie zagrał jazzowy kwintet w składzie: Piotr Rodowicz (kontrabas), Borys Janczarski (saksofon), Kazimierz Jonkisz (perkusja), Piotr Andrzejewski (fortepian) i Robert Majewski (trąbka). Wystąpił też Joszko Broda. Uroczystość poprowadził Jerzy Kisielewski.
Zaprezentowano zwiastun powstającego filmu dokumentalnego „Zwierzęta Józefa Wilkonia”. Jeśli całość będzie tak piękna jak zapowiedź, czekają nas niezwykłe chwile w towarzystwie Mistrza, jego dzieł i prawdziwej natury. Pojawi się okazja, by zobaczyć Wilkonia w trakcie pracy, posłuchać jego opowieści, obejrzeć pracownię, zajrzeć do domu, ale też nacieszyć oczy urodą samych zwierząt i świata, jaki zamieszkują. To może być prawdziwa perełka…
Na koniec Wilkoń odczytał napisany przez siebie list, ze specjalnym przesłaniem – nie dzielmy Polski. – Jestem jednym z was i jak wy przeżywam wszystko, co się wokół nas w Polsce i na świecie dzieje. Szczególnie Polska to nasza wspólna troska – mówił. – Od dłuższego czasu mówimy, że Polska jest podzielona, pęknięta. Żyjemy niby razem, ale jakby za szybą, jakby za ścianą. Dwie strony Polski. To dobrze, że się różnimy, to daje nam różnorodność, bez której nie ma rozwoju. Ale – na miły Bóg – różnice nie mogą nas dzielić! Wszyscy jesteśmy Polakami, a Polska to jedność, wspólnota, nasze najwyższe dobro. Jak może połowa Polski mówić źle o drugiej, jeśli stanowi z nią całość? Kronikarz Gall, pisząc naszą historię, życzliwie wymieniając nasze zalety, nie omieszkał dodać, że lubimy się kłócić. I to trwa – dodał. Tego wieczora Wilkoń postanowił zburzyć symboliczny mur, przebijając się przez papierową ścianę przy pomocy berła, które wręczono mu w 2010 roku. Wówczas kapituła nagrody doceniła go za „twórczość pełną subtelnej równowagi pomiędzy perfekcyjną techniką tworzenia i prostotą humanistycznego przesłania”. Tego wieczora potwierdził, że nagroda trafiła w słuszne ręce, humanistyczne przesłanie artysta wyraził już nie tylko językiem sztuki, ale też słowem.
Monika Borkowska
Monika Borkowska
